SU SES ISI        YANGIN  YALITIMI 

        SES YALITIMI

​

1. SES YALITIMI NEDİR?

​

Yasadığımız konut, okul, isyeri vb. binalar ile çevreyi istenmeyen seslerden yalıtarak gürültünün zararlı etkilerinden korunmak; kayıt stüdyoları, sinema, konser salonu vb. mekânları istenmeyen seslerden yalıtarak gerekli kullanım kosullarını olusturmak; jeneratör, hidrofor, kalorifer vb. gürültülü mahalleri yalıtarak çevreye yaydıkları gürültüyü azaltmak amacı ile yapılan uygulamalara “ses yalıtımı” denir.

Ses yalıtımı, temel olarak gürültünün insan üzerinde olusturacagı zararlı etkileri en aza indirmek için alınacak önlemleri kapsar. Gürültü, düzensiz yapılı, farklı frekans bilesenlerine sahip olan ve genellikle zamana göre, degisken olan istenmeyen ses toplulugudur.

Özellikle kentlesmenin plansız yürüdügü bölgelerde, gürültü insan saglıgına ve konforuna zarar veren etkenler arasındadır. Çevredeki bir fabrikanın çıkardıgı rahatsız edici sesler, havaalanı çevresindeki yerlesim bölgesinde duyulan siddetli gürültü, satıcı sesleri, trafik sesleri, komsudan gelen konusmalar insanlar tarafından farklı dozlarda gürültü olarak algılanarak, rahatsız edici olabilir.

Bazı alanlarda ise, düsük ses seviyesi, isin en önemli gereklerinden biridir. Radyo yayıncılıgında ve müzik stüdyolarında ses seviyesinin düsük olmasının gerekmesi, bir hastanede hastalara sessiz ve huzurlu ortam olusturmak, okulda dısarıdan gelen gürültüleri kesmek, bina yapım asamasında çözülmesi gereken sorunlardır. Yapılarda huzurlu bir ortam saglamak için gürültüyle mücadele etmek gerekir.

Gürültüyle mücadelede temel olarak iki yöntem kullanılır. Akustik düzenleme ve ses yalıtımı. Akustik düzenleme, kapalı ortamdaki yansıma süresinin düzenlenmesidir. Ses yalıtımı ise, yapı elemanları aracıgıyla iletilen seslerin miktarlarını
azaltmak için yapılan islemdir.

​

2. SES YALITIMININ AVANTAJLARI

​

2.1. Ses Yalıtımı Saglıklı ve Konforlu Ortamlar Saglar

Gürültü, konforumuz açısından istenmeyen, rahatsız edici bir durumdur. Verdigi bu rahatsızlıgın yanı sıra bireyler üzerinde, psikolojik, fizyolojik ve performans yönünden olumsuz etkiler de yaratır. Gürültü, davranıs bozuklukları, çalısma verimindeki düsüs, duyma kayıpları, kulak çınlamaları ve bazı psikolojik hastalıkların nedeni olabilir.

30-65 dBA I. Derecedeki Gürültüler

• Konforsuzluk

• Rahatsızlık

• Sıkılma duygusu

• Kızgınlık

• Konsantrasyon bozuklugu

• Uyku bozuklugu

65-90 dBA II. Derecedeki Gürültüler

• Fizyolojik gürültü

• Kalp atısının degisimi

• Solunumun hızlanması

• Beyindeki basıncın azalması

90-120 dBA III. Derecedeki Gürültüler

• Fizyolojik gürültü

• Bas agrısı

120-140 dBA IV. Derecedeki Gürültüler

• Fizyolojik gürültü

• Bas agrısı

140 dBA V. Derecedeki Gürültüler

• Kulak zarının patlaması

2.2.Ses Yalıtımı İnsanı Verimli Kılar

Gürültü neticesinde fabrika vb. endüstriyel tesislerde çalısanların verimi düserek, dikkatleri dagılır ve bunun sonucunda is kazaları meydana gelir. Gürültü nedeniyle is verimliliginin düsmesi, ekonomik olarak kurumlara da zarar verir. Benzer bir etki, egitim gören ögrenciler üzerinde de görülür. Gürültüye maruz kalan ögrenciler dikkatleri dagılarak konsantrasyonları bozuldugu için, verilen bilgileri verimli bir sekilde anlayamaz. Münih Havalimanı çevresinde oturanlar üzerinde yapılan arastırmalar, uçak gürültüsünün, çocukların uzun dönemli hatırlama ve kavrama yeteneklerini azalttıgı sonucunu vermistir. _nsanların verimli bir sekilde faaliyetlerini sürdürebilmeleri için ses yalıtımı ile gürültüden arındırılmaları gerekir.

 

3. SES YALITIM MALZEMELERİ

​

I. Yapı Yalıtımı

Duvar, Döseme, Çatı Uygulamaları:
Camyünü, tasyünü, ahsap yünü( woodwoll ), yumusak poliüretan esaslı köpükler, melamin köpügü, keçeler, delikli metaller, delikli ahsaplar, delikli alçı panolar, mantar. Döseme Uygulamaları (sadece darbe sesinin önlenmesi için):
Polietilen, kauçuk köpügü, tekstil atıgından mamul malzemeler.

II. Yalıtım Camı Üniteleri
Akustik Laminasyonlu Cam Çözümleri

III. Teknik (Endüstriyel) Yalıtım
Camyünü, tasyünü, polietilen, poliüretan, kauçuk köpügü, yaylar, askılar, susturucular vb.

​

​

      YALITIM TERİMLERi SÖZLÜĞÜ

A- B- C- Ç- D- E- F- G- H- I- İ- J- K- L- M- N- O- Ö- P- R- S- Ş- T- U- Ü- V- Y- Z

-A-
APP : Açılımı Ataktik Poli Propilen olan ve polipropilen üretiminde yan ürün olarak çıkan bir çeşit polimer. Plastomerik bitüm üretiminde hammadde olarak kullanılır.

Astar (primer): Zemini temizleyerek daha iyi bir yapışma sağlamak amacıyla su yalıtımı yapılmadan önce su yalıtım örtüsünün uygulanacağı yere sürülen, su veya solvent bazlı sıvı malzeme.

Ayırıcı tabaka : Su yalıtım örtülerini üzerlerine konduğunda kendilerinden farklı ısıl uzama değerlerine sahip malzemelerin vereceği zararlardan korumak için araya serbest şekilde yayılan tabaka. 

başa dön

 

-B-
Bitüm (bitumen): Ham petrolun doğal çökmesiyle veya rafinerilerde damıtılması yolu ile elde edilen hidrokarbon bileşimli rengi koyu kahverengi ile siyah arası değişen katı, yarı katı veya sıvı hallerde bulunabilen bir maddedir. Genelde penetrasyon değerine göre sınıflandırılır. 

Boyut kararlılığı (dimensional stability): Ürün boyutlarının sıcak soğuk farklılıklarına karşı ilk boyutuna göre uzama veya kısalma oranını belirler. Üründe kullanılan taşıyıcı tipi ve kalitesi ile alakalıdır. 

Bindirmeli ek yeri : Birbirinin peşi sıra (boyuna) ve yan yana (enine) konmuş su yalıtım örtülerinin su geçirimsiz bir katman oluşturması için birbirlerini üstüne bindirilerek yapıştırıldıkları kısım. Boyuna bindirmeler 15 cm, enine bindirmeler 10 cm olmalıdır.

​

Buhar kesici : Su buharının TS 825 standardı uyarınca hesaplanan ve izin verilen miktarda geçmesine olanak sağlayan tabaka.

Buhar dengeleyici : Isı yalıtım katmanı içindeki su buharının yoğunlaşması ile ortaya çıkan suyun, kururken buharlaşması sürecinde oluşacak basıncı çatı geneline yaymak için şeritsel veya noktasal yapıştırma metodu ile ısı yalıtımı üzerine yapıştırılan ilk kat su yalıtım örtüsü.

​

    Bağıl Nem:Havadaki su buharı kısmi basıncının, aynı sıcaklıkta doymuş havadaki su buharı kısmi basıncına oranıdır. 

 

   Buhar Basıncı:Su buharının nemli hava içindeki kısmi basıncıdır. Nemli hava, su buharı ve kuru havadan oluşur. Dalton yasasına göre P, toplam basıncı, Pb su buharının kısmi basıncı Ph kuru hava basıncını ve Pd aynı sıcaklıktaki doyma basıncını gösterir.

 

    Buhar Kesici:Yapı elemanı içinde yayılan su buharını kesen aşırı yoğun malzeme tabakalarıdır. Su buharını tamamen kesmek imkansızdır, su buharını yapı elemanlarının sıcak bölgelerinde durdurmak gerekir.

​

 

-C-
   Cam tülü (fibrocam) (fiberglass felt): Rastgele yönlendirilmiş ve eşit dağıtılmış cam liflerinin kimyasal bağlayıcı ile birleştirilmesinden oluşan düz örtü. Takviyeli veya takviyesiz olabilir.
 

 

-Ç-

     Çiğ Noktası: Havanın verilen bir nem oranı için yoğuşmaya veya doyma sıcaklığı, çiğ noktası olarak adlandırılır. Doymuş havada sıcaklık, çiğ noktasının altına düştüğü zaman yoğuşma meydana gelir. Çiğ noktası sıcaklığı, su buharının yoğuşmaya başladığı noktadır. 

​

-D-
    Düşük sıcaklıkta esneklik (flexibility at low temperature): (Bkz. Soğukta bükülme değeri)

​

    Difüzyon Direnci:Kuru malzemelerde sıcaklığa bağlı olmayan bir madde sabitesi olup, belli bir nem değeri olan malzemelerde nem köprüsünün etkisini taşır.

​
 

-E-
     Elastomerik bitüm : Termo-plastik kauçuklar ile modifiye edilen bitüm. 

Eğimli çatı : Eğimi % 5'ten büyük olan çatı. 

-I-

Isı İletim Direnci:L kalınlığındaki bir cismin iki yüzü arasındaki sıcaklık farkı 1 oC olduğu zaman yüzeyin ısı geçişine karşı gösterdiği dirençtir. Birim m² K/W olarak verilir. 

​

 Isı İletim Katsayısı:Isı iletim katsayısı birim kalınlıkta sıcaklık artışı için iletilen ısı transfer hızıdır ve yalıtım malzemelerinin özelliklerine göre değerleri değişmektedir. Isı iletim katsayısı k harfi ile gösterilir. Ve birimi W/mK dir. 

 

Isıl Geçirgenlik:Bir yapı bileşeninin birbirine paralel yüzeyleri arasındaki sıcaklık farkı 1 oC olduğu zaman, birim zamanda, birim kalınlıkta ve birim alanda, yüzeylere dik yönden gelen ısı miktarıdır ve birimi W/m² K dir.

 

Isıl Geçirgenlik Direnci:Isıl geçirgenliğin matematiksel tersidir. L kalınlığındaki bir cismin iki yüzü arasındaki sıcaklık farkı 1 oC olduğu zaman, birim yüzeyin ısı geçişine karşı gösterdiği dirençtir ve birimi m² K/W dir.

 

Isınım Sabiti:Bir yüzeyden yayılan ışınımın mutlak sıcaklığın 4. kuvvetine oranıdır. 

​

-İ-

 İzafi Difüzyon Direnci:     p = S. µ.N ile verilir.

 

-K-
Karton (Kağıt) : Selülozun (kağıt hamuru) sıkıştırılması ile elde edilen bir çeşit kalın kağıt. 

​

Kısmi Difüzyon Direnci:Malzeme kalınlığı S ile difüzyon direncinin, çarpımı olarak verilir. r = S.µ

​

-M-
Mineral kaplamalar (mineral surfacing): Gri tonlarında olan küçük yaprakcıklar şeklinde kırılabilen doğal arduaz taşı veya küçük yuvarlak parçacıklar şeklinde kırılan siyah renkli doğal bazalt taşı. Özel boyama yöntemleri ile istenilen renge boyanabilmektedirler. Su yalıtım örtüsünü güneşin zararlı ışınlarından korumak ve dekoratif amaçlar için su yalıtım örtüsünün üzerine lamine edilir. 

Modifiye bitüm (modified bitumen): Plastomerik veya elastomerik polimerler ilave edilerek özellikleri değiştirilen bitüm.
 

 

-N-
Noktasal yapıştırma : Su yalıtım örtüsünün serbest serilmiş perforeli cam tülü örtü üzerine yapıştırılması. 

 

-O-
Okside bitüm (oxidized bitumen): Bitümün özel kulelerde ısıtılarak ve içinden hava geçirilerek özelliklerinin değiştirilmesi sonucu elde edilen bitüm.

 

-P-
Pah : Eğri olarak kesilmiş kenar. Keskin bir şekilde birleşen düşey ve yatay yapı elemanları üzerine yapıştırılacak su yalıtım örtüsünün bükülmesinin yumuşak olmasını sağlamak için bu şekildeki birleşim yerlerine 8 cm x 8 cm genişliğinde ve 45 °C eğimli pah yapılmalıdır. (örneğin çatı zemini ile parapet birleşim yerleri) 

Plastomerik bitüm : Poliolefin bileşikleri ile modifiye edilen bitüm. 

Poliester keçe (polyester felt): Sonsuz poliester ipliklerinin iğneleme ve kimyasal bağlayıcılarla birleştirilmesinden oluşan dokusuz düz örtü. 

Polipropilen kumaş (jüt) : Polipropilen şeritlerin enine ve boyuna dokunmasıyla elde edilen kumaş.
 

 

-S-
Su yalıtımı (waterproofing): Yapıların, her yönden gelebilecek suya veya neme karşı korunmaları için, yapı kabuğunun yüzeyinde yapılan işlemler.

Su yalıtım örtüsü (membran) (waterproofing sheet): Su yalıtımını gerçekleştirmek için kullanılan genelde rulo şeklinde olan esnek malzeme.

Soğukta bükülme değeri (cold flexibility) : Özel deney şartları altında su yalıtım örtüsünün esnekliğini gösterir. (Gerçek uygulama şartları altında ürün performansını belirlemek için kullanılmaz. Benzer özellikteki ve kalınlıktaki ürünlerin karşılaştırılması için kullanılır.) 

Süzme katmanı : Katmanlar arası toz geçişini engelleyen tabaka. 

SBS : Açılımı Stiren Butadien Stiren olan kauçuk özellikli bir çeşit polimer. Elastomerik bitüm üretiminde hammadde olarak kullanılır.
 

-Ş-
Şerit halinde yapıştırma : Su yalıtım örtüsünün örtü eni boyunca 5 – 10 cm'lik bir yapıştırılmış bir yapıştırılmamış şeritler halinde alttaki tabakaya yapıştırılması. 
 

 

-T-
Taşıyıcı (carrier, reinforcement): Mekanik dayanım sağlamak için su yalıtım örtülerinin içine veya üzerine konulan örtü.

 

Teras çatı : Eğimi %5 veya daha düşük olan çatı. Düzgün su drenajı sağlayabilmek için %2'den düşük eğim tavsiye edilmez.

 

Tam yapıştırma : Su yalıtım örtüsünün tüm yüzeyinin arada yapışmamış kısım bırakılmadan bir alttaki tabakaya yapıştırılması 

​

Terleme:Terleme çiğ noktası sıcaklığı ile ilgili olup, yapı elemanlarının yüzünde su buharının yoğuşması sonucu su haline dönüşmesidir. 

​

Toplam Isı Transfer Katsayısı:Hem taşınım hem de iletim dirençleri dikkate alınarak birim yüzeyden sıcaklık artışına gelen ısı miktarı olarak ifade edilir. Göz önüne alınan konstrüksiyonun toplam kalınlığı arasındaki ısı geçirgenliği bir ölçümüdür. Birimi W/m² K dir.

​

 -Y-

Yoğuşma:Yapı elemanlarının iç tarafında meydana gelen  ilk oluşumda göz ile fark edilmeyen su birikimidir. Bu su birikimi eğer zamanla kurumuyorsa dışarı atılması gerekir. Yapı elemanlarının korunması için yoğuşma belli bir sınırı geçmemelidir.

​

​